بهره‌گیری از تفکر شهرسازی منظر در فرایند مطالعات طرح‌های توسعه شهری ایران (مطالعه موردی: طرح جامع سیما و منظر شهر کرج)

عدم درک مفهوم «پویای» منظر، فقدان توجه به «رویکرد کل‌نگر» آن و استفاده از روش‌های سنتی در مطالعات طرح‌های توسعه شهری به شکل‌گیری مناظری در شهرها منجر شده که توانایی پاسخگویی به نیازهای شهروندان را در طول زمان ندارد. بنابراین با توجه به ناکارآمدی و عدم همخوانی شیوه مطالعات طرح‌های توسعه شهری ایران با تغییرپذیری شهر کنونی، ضروری است تا نگرشی متناسب با شرایط شهری امروز اتخاذ شود. تفکر نوین «شهرسازی منظر» با «کلی‌نگری» نسبت به مفهوم منظر و پذیرش «عدم قطعیت» شهر در حال تحول، عرصه موضوعی جدیدی را در ادبیات جهانی مطرح نموده است. از این‌رو پژوهش حاضر درصدد بهره‌گیری از این تفکر در راستای ایجاد تغییر نگرشی در شیوه مطالعات طرح‌های توسعه شهری ایران، به‌ویژه «سند جامع ارتقای کیفی سیما و منظر شهری» است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی تطبیقی چارچوب نظری تفکر شهرسازی منظر با نظام شهرسازی معاصر ایران و مطالعه موردی، شرایط کاربرد این تفکر را در ایران معرفی نماید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که علاوه بر کلی‌نگری نسبت به مفهوم پویای منظر، تلفیق مفاهیم برنامه‌ریزی و طراحی از مقیاس کلان به خرد در فرایندی یکپارچه، پویا و برگشت‌پذیر، به‌روز نمودن قوانین و ضوابط مربوط به منظر شهری (به‌عنوان ابزار قانونی و حقوقی) و ایجاد سازوکارهایی برای ارتقاء جایگاه حقیقی نهادهای محلی و مردمی در روند طراحی و برنامه‌ریزی محیط شهری، از پیش‌نیازهای لازم برای کاربردی نمودن این تفکر در نظام شهرسازی ایران است.